STAND VAN ZAKEN
Het uitwerken van het 'Kwartier van de toekomst - Noord' is door de gedragingen van Poetin en Trump, evenals de aanstelling van een nieuwe federale regering, in een bijzondere plooi komen te vallen. De beslissing om het 'Kwartier van de toekomst - Noord' in Geraardsbergen te realiseren werd prompt ingetrokken. Zonder duidelijke motivatie en afweging zou het nieuwe kwartier in Aalter (Drongengoed) gerealiseerd worden..
Naar alle verwachting zal de bevolking minimaal betrokken worden qua overleg, als er al communicatie volgt (en er daarna nog tijd blijft voor betrokkenheid). Vandaar dat Front voor Drongengoed er alvast over zal waken om alle beschikbare informatie zo snel en degelijk als mogelijk beschikbaar te stellen aan elke geïnteresseerde.
Wat is momenteel geweten ?
"Een meer evenwichtige geografische spreiding van de militaire kwartieren over het nationale grondgebied is essentieel om de rekrutering te vergemakkelijken en het personeelsbehoud te verbeteren. De inplanting van nieuwe infrastructuur in regio's waar de militaire aanwezigheid momenteel beperkt is, is een antwoord op die uitdaging. Defensie zal dan ook prioriteit geven aan de ontwikkeling van het Kwartier van de Toekomst Noord, dat in Oost-Vlaanderen gesitueerd zal zijn, en tegelijkertijd het project Kwartier van de Toekomst Zuid verderzetten, met oog voor de kostenbeheersing."
Het verslag van de bespreking in de commissie Defensie
"Uit een studie bleek dat zowel Geraardsbergen als Aalter (Ursel) geschikt zijn voor het Kwartier van de Toekomst Noord. De politieke keuze viel destijds op Geraardsbergen, wat op veel weerstand stuitte. Geraardsbergen beschikt niet over een militair domein en bestaat voornamelijk uit natuur- en landbouwgrond, terwijl Aalter al een militair domein heeft. Operationalisering van Geraardsbergen wordt daardoor moeilijker, terwijl Aalter dankzij bestaande vergunningen en centrale ligging een logischere keuze vormt. Om die reden werd de optie voor Aalter gelicht. De verdere uitwerking zal gebeuren in overleg met natuurverenigingen, buurtbewoners en andere betrokkenen. Mobiliteit en de aanwezigheid van een landingsbaan vormen bijkomende strategische troeven."
"…nood aan verbeterde wegontsluiting van het militaire domein en de vliegbasis in Ursel (met het Kwartier van de Toekomst)."
In de beleidsnota van Theo Francken (25 april 2025)"Defensie start in 2025 de procedure voor de studie en bouw van het Kwartier van de Toekomst in Charleroi, na ondertekening in 2024 van een overeenkomst met het oog op de mogelijke aankoop van het terrein na sanering door de huidige eigenaar. Een masterplan wordt opgesteld om de militaire site te Ursel (Aalter) in te richten volgens het concept kwartier van de Toekomst. Deze nieuwe kwartieren in Oost-Vlaanderen en Henegouwen verbeteren de geografische spreiding van kazernes in België."
Er wordt momenteel dus één en ander voorbereid achter de schermen, en dat zullen we ten gepaste tijde wel vernemen. Zal het dan om een kennisgeving van genomen besluiten gaan, dan wel een echt inhoudelijk overleg? We zijn ondertussen wel wat gewoon in Aalter.
Ondertussen lijken persberichten aan te geven dat zowel de land- als luchtmacht interesse toont (daar waar de Kazerne van de Toekomst oorspronkelijk bedoeld leek voor de landmacht).
Wat kunnen we verwachten?
Officiële informatie zal er wellicht pas komen wanneer het masterplan wordt voorgesteld. Ondertussen kunnen we wel proberen in te schatten wat zo'n kazerne zou kunnen betekenen.
Impact op de regionale arbeidsmarkt
Onze arbeidsmarkt heeft nog weinig overschot. Sommige bedrijven vinden nu al moeilijk de juiste competenties. Een injectie aan arbeidsplaatsen van deze omvang zal deze situatie verder verdiepen. Een Kwartier van de Toekomst beoogt immers een ruime synergie met industrie en burgers, en naast militairen dus ook industriële medewerkers.
Compensaties
De natuurwaarden mogen geenszins in het gedrang komen (wegens de ligging in Europees Habitatrichtlijn gebied). Desgevallend moet er compensatie worden gerealiseerd vooraleer het beoogde project van start kan gaan. Waar men nog een overeenkomstig stuk grond zal vinden, met eenzelfde potentieel aan natuurwaarde is nog maar de vraag.
Mobiliteit
In overeenstemming met de oorspronkelijke beschrijving van een Kwartier van de Toekomst, zouden geen militairen 's nachts ter plekke blijven. Daarenboven wordt er ook samengewerkt met industrie en opleidingscentra. In totaal wordt er (om te starten) uitgegaan van 1500 personen die zich dagelijks op en af de site begeven. De juiste infrastructuur-plannen en wegeniswerken zijn nog niet bekend, maar zeker is wel dat het hier over groot aantal bewegingen gaat. Dit zal sowieso impact hebben op de lokale mobiliteit. De reeds beloofde bus tussen het station van Aalter en het Drongengoed is ondertussen nog niet gerealiseerd, en zal mogelijks niet volstaan voor deze massa.
Verandering van sociaal weefsel
Aangezien een deel van deze 1500 personen zich mettertijd wellicht het liefst dicht tegen hun werkplek zullen vestigen, valt te verwachten dat dit een impact zal hebben op het sociaal weefsel van de regio.
Rust en stilte maakt plaats voor een hoop herrie?
Onze burgervader gaf het via de AVS-reportage reeds duidelijk aan: "ik kan niet beloven dat er geen hinder zal zijn". Of het nu in eerste instantie om landmacht gaat (die dan later evolueert naar een luchtmacht-verhaal), dan wel meteen om luchtmacht: het valt te verwachten dat het vliegveld op termijn een actieve zone zal gaan worden. En uit de kandidatuurstelling van Aalter zit meteen ook een innovatie-site concept besloten ter ontwikkeling van drones en dies meer. We mogen er dus ook meteen vanuit gaan dat hier burgerlijke ontwikkeling zal plaatsvinden: een industriële activiteit, als copy van Drone-port die momenteel in Sint-Truiden reeds bestaat.
De kandidatuurstelling van Aalter spreekt over 1500 personen die zich dagelijks op en af de site zullen gaan bewegen, wat qua aantal overeenkomt met de halve populatie aan Urselnaren.
Zonder enige twijfel betekent dit het einde van de rust en stilte die men momenteel kan terugvinden om en rond de site.
Urselnaren toonden zich reeds herhaaldelijk akkoord met het huidige evenwicht qua 'beweging' (zie de enquêtes dewelke de voorbije verkiezingsperiodes werden opgesteld door het Urselse bewonersplatform Ursel inZicht, waarvan de resultaten telkens werden overgemaakt aan het gemeentelijk bestuur): het moet niet minder, maar ook niet meer zijn. Wellicht hebben de andere omliggende woonkernen (Knesselare, Zomergem, Kleit, …) een soortgelijke mening.
Leefbaarheid?
Moet men zich ook zorgen maken in de ruimere omgeving? Wat gaat er gebeuren mocht men de (voormalige) langste landingsbaan van de BeNeLux ten volle willen valoriseren, en hier ook F16's en F35's een plekje geven? Af en toe een oefening met een C130 vinden sommigen best nog wel spannend, maar dagelijks enkele F35's horen opstijgen en landen zal wellicht voor enorme geluidsoverlast zorgen. Wat betekent dit voor de waarde van de woningen in de nabije en minder nabije omgeving?
Gaan we hier eenzelfde scenario in als wat de omwonenden overkwam in de omgeving van het voormalig militair vliegveld van Luik? Na een kleine 30 jaar procederen werden ze uiteindelijk vergoed voor de geleden schade aan hun woningen. (In Luik werd in de jaren '90 immers toegestaan om de voormalige militaire site om te bouwen tot een commerciële luchthaven - een dergelijk scenario werd door onze huidige burgervader in 1996 trouwens met vuur verdedigd voor wat het vliegveld van Ursel betreft.)
Wellicht zal dit allemaal nog niet meteen in het masterplan staan, maar wanneer we enkele jaren vooruit kijken zal het één aanleiding geven tot het ander.
Toekomstgericht handelen?
Onze verkozen vertegenwoordigers op het hoogste niveau hebben Defensie met veel engagement geoptimaliseerd. De uitspraken als "we hebben geen luchtafweer in België" en "mocht het oorlog worden moeten we na 4 uur met stenen gooien" doen dan ook de wenkbrauwen fronsen. Zo werd sinds 2009 door toenmalig minister van Defensie De Crem (2007-2014) besloten om 23 van de 80 kazernes te sluiten. Daar hoorde toen ook de kazerne van Sijsele bij, gelegen op pakweg 15 km van het Drongengoed. Oost-Vlaanderen was militair al niet sterk bedeeld, zeker niet toen ook nog eens de kazerne Westakker in Sint-Niklaas werd opgedoekt. Het leger werd op eigengereide wijze voorbereid op de toekomst… om 12 jaar later vast te stellen dat er geen kazernes waren in Oost-Vlaanderen.
Verdediging van de democratie!!
Democratie "het volk aan de macht" is een krachtig en prachtig iets. In dit concrete 'Kazerne van de Toekomst' werd aan de regering reeds voorgesteld om de Oost-Vlamingen aan zet te laten via een Oost-Vlaams burgerpanel. Dit willekeurig geselecteerd panel (Oost-Vlaanderen in het klein) zou dan op basis van alle beschikbare informatie en regelgeving, en onder neutrale begeleiding, komen tot een aanbeveling voor de meest geschikte locatie. Blijkbaar zijn de verkozenen bang om een dergelijke beslissing aan het volk over te laten, en houden ze liever vast aan achterkamerpolitiek en lobby van allerhande actoren. Hopelijk vinden ze daarvoor dan voldoende bereidwilligen om voor een dergelijke democratie te vechten en desnoods te sterven.